فریمورک چیست ؟

در دنیای طراحی سایت مفهومی به نام فریمورک وجود دارد که دوستان علاقمند به دنیای طراحی و برنامه نویسی وب ، هم در بخش فرانت اند ( طراحی قالب ) و هم در بخش بک اند ( برنامه نویسی ) با آن روبرو می شوند .

اگر در همین ابتدا بخواهیم مفهوم فریمورک را به سادگی خدمتتان معرفی کنیم میتوان اینگونه گفت که فریمورک یک ابزار است که بر پایه یک زبان توسعه داده شده و باعث می شود تا به راحتی با آن زبان کار کنید . پس میتوان نتیجه گرفت که اگر تسلط  کاملی به یک زبان داشته باشید میتوانید بدون نیاز به هیچ استادی ، فریمورک و ابزار تسهیل کننده کار با آن زبان را یاد بگیرید .

اگر کمی در دنیای وب سابقه حضور داشته باشید ، عبارت هایی همچون بوت استرپ ، لاراول ، جانگو و اسامی از این دست را حتما شنیده‌اید . این اسامی مربوط به زبان برنامه نویسی یا طراحی خاصی نیستند . همگی فریمورک هایی هستند که برای تسهیل کد نویسی در بستر یک زبان خاص توسعه داده شده‌اند .

برای مثال زبان css را مد نظر داشته باشید که مطمئنا همه نام آن را شنیده و به احتمال زیاد با دستورات آن کار کرده‌اید . این زبان برای بخش های طراحی ظاهر سایت به کار می رود . از آنجایی که بخش طراحی ، خود یک پروژه محسوب می شود و دایره کاربرد زبان css نیز بسیار بزرگ است ، اگر شخص طراح به تنهایی تمامی کدها را نگارش کند ، با چندین مشکل مواجه خواهد شد .

اولین مشکل این است که اگر این پروژه توسط یک طراح به شکلی دلخواه اجرا شود و بعدا این پروژه جهت توسعه یا رفع ایراد در اختیار طراح دیگری قرار گیرد ، به این دلیل که طراح قبلی تماما با ذهنیت خود اقدام به ساخت پروژه نموده است ، شخص تحویل گیرنده و طراح جدید ، لازم است ساعت ها و شاید روز ها زمان صرف کند تا بتواند روش کدنویسی قالب را درک نموده و نهایتا آن را توسعه داده یا رفع اشکال کند .

اما اگر پروژه توسط فریمورک طراحی شود ، به این دلیل که فریمورک دارای یک استاندارد جهانی است و اکثر طراحان به نحوه کدنویسی این سیستم ها آشنایی دارند ، درصورت انتقال پروژه ، تیم جدید نیز میتواند به راحتی بر روی پروژه کار کند به این دلیل که اصول کدنویسی در این پروژه استاندارد است .

مورد مهم بعدی که شما را ملزم به استفاده از فریمورک می نماید ، افزایش سرعت کدنویسی است که در ادامه بررسی خواهیم کرد . اما اول باید درک کنیم که فریمورک چگونه کار می کند و چه ساختاری دارد !

فریمورک چه ساختاری دارد ؟

همانطور که گفته شد ، فریمورک ابزاری است که بر اساس یک زبان طراحی و توسعه داده می‌شود . فریمورک بوت استرپ را به عنوان یک نمونه مورد مطالعه قرار می‌دهیم . فریمورک بوت استرپ برای سهولت در کدنویسی زبان css طراحی شده است . شما برای استفاده از بوت استرپ در داخل پروژه ، باید به وب سایت رسمی بوت استرپ در این نشانی مراجعه نموده و این فریمورک را دانلود کنید .

پس از اینکه بوت استرپ را دانلود نموده و داخل آن را باز کنید ، خواهید دید که داخل آن چیزی جز فایل هایی با فرمت css وجود ندارد . همانطور که گفته شد فریمورک برپایه یک زبان طراحی می‌شود و چون بوت استرپ نیز فریمورکی برای زبان سی اس اس است ، کدهای داخل این فریمورک نیز به زبان سی اس اس هستند و درحقیقت یک تیم قدرتمند ، برخی کدها و کلاس ها را با اسامی استاندارد ، از قبل برای ما تنظیم کرده‌اند که میتوان با به کار بردن آنها داخل پروژه ، سرعت کدنویسی را افرایش داده و یک ساختار استاندارد ایجاد نمود .

خود شما نیز میتوانید یک فریمورک طراحی کنید ، به عبارتی فایل هایی را ایجاد کنید که داخل آن ، دستوراتی از پیش تعریف شده وجود داشته باشد که این دستورات در پشت پرده بسیار طولانی هستند اما کاربر نهایی میتواند با دستوراتی کوتاه تر ، همان دستورات را داخل پروژه استفاده کند .

برای مثال اینگونه تصور کنید که قصد دارید تا یک باکس با اندازه 100 پیکسل در 100 پیکسل ، رنگ آبی و یک سایه ایجاد کنید ، برای اینکه این موارد در حین کدنویسی ساده باشند ، میتوانید تمامی این دستورات را داخل یک کلاس با نام مثلا box-pattern تعریف کنید و برای هرالمان که این استایل را نیاز داشتید تنها نام کلاس box-pattern را به آن المان الحاق کنید تا فورا این دیزاین به آن اعمال شود .

پس فریمورک ها ، دستوراتی استاندارد و از پیش تعریف شده هستند که با به کارگیری آنها ، سرعت کدنویسی بالاتر رفته ، و یک ساختار استاندارد برای تمامی اشخاصی ایجاد خواهد شد که با این فریمورک آشنایی دارند .

برای سایر زبان ها همچون php نیز فریمورک های متعددی همچون لاراول ، زند ، کیک و… وجود دارند که در این فریمورک ها نیز ساختار به همین شکل است و شما بجای نوشتن چند خط کد ، میتوانید تنها با 1 خط کد ، دستورات لازم را نگارش کرده و سرعت و استاندارد سازی را به پروژه اصافه کنید .

مرایای استفاده ار فریمورک

فریمورک ها ابزارهای بسیار مناسبی هستند به همین دلیل تعداد آنها فراوان بوده و توسط جامعه بزرگی استفاده می شوند . مزایای این سیستم ها بسیار زیاد است اما میتوان اصلی ترین دلیل استفاده از آنها را اینگونه توصیف کرد :

• استاندارد سازی پروژه در سطح بین المللی اولین و اصلی ترین دلیل استفاده از فریمورک است
• مورد بعدی افزایش سرعت کدنویسی می‌باشد
• کاهش میزان کدهای نوشته شده در پروژه که نتیجه آن افزایش سرعت در تغییر و توسعه پروژه خواهد بود
• مقبولیت و محبوبیت پروژه توسط طیف وسیعی از طراحان و مخاطبین هدف
• سازگاری بیشتر پروژه با بازار کار روز
• رایگان بود اکثر فریمورک ها و سادگی استفاده از آنها

مواردی بسیار بیشتری نیز میتوان به عنوان مزیت یک فریمورک درنظر گرفت اما اصلی ترین و کافی ترین دلایل برای به کارگیری یک فریمورک مواردی هستند که ذکر شد . در حال حاضر فریمورک ها عضو جدایی ناپذیر پروژه های طراحی و برنامه نویسی وب هستند . بیش از 99% پروژه های استاندارد که اکنون وب سایت ها بر بستر آنها توسعه پیدا میکنند از فریمورک ها کمک گرفته‌اند . برای مثال در بخش طراحی ، میتوان گفت امروزه تعداد پروژه هایی که برای ایجاد بخش واکنشگرایی و ریسپانسیو از ابزارهایی همچون بوت استرپ استفاده نمی کنند تقریبا عددی نزدیک به صفر است . یا پروژه های بزرگ و اختصاصی را میتوان توسط فریمورک لاراول بر بستر زبان php با انعطافی بسیار بالا در مدت زمانی کوتاه تر پیاده کرد .

معایب Framework

شاید نتوان موارد زیادی را به عنوان معایب فریمورک معرفی کرد اما برخی موارد وجود دارند که دانستن آنها خالی از لطف نیست از جمله :

• اکثر این ابزار ها رایگان هستند پس در صورت وجود مشکل نباید انتظار داشت که یک شحص به عنوان پشتیبان پاسخگوی شما باشد ، در صورت داشتن مشکل یا خودتان باید این مشکلات را حل کنید و یا از طریق پرسش و پاسخ در فروم ها و … این مشکلات را از میان بردارید ( خیلی کم پیش می آید )
• از آنجایی که این ابزار ها رایگان هستند ، پس هم افراد برنامه نویس و طراح ، و هم افراد نفوذگر به این ابزار ها دسترسی دارند و اگر بتوانند هسته کدنویسی سایت شما را درک کنند ، بررسی و تحلیل آن جهت نفوذ برای آنها کار ساده تری است

اگر قصد دارید تا کار با یک فریمورک را یاد بگیرید توصیه می شود تا با حوصله این کار را انجام داده و اکثر ابزارهایی که در اختیار شما قرار گرفته شده را بیاموزید به این دلیل که استفاده از یک فریمورک صرفا به دلیل 2 یا 3 ویژگی آن ، کار معقولی نیست و میتوانید با کدهای اختصاصی که خودتان نگارش می کنید این بخش ها را نیز بدون فریمورک اجرا کنید . فریمورک ها ابزارهای بسیار زیادی دارند و استفاده از آنها میتواند حجم زیادی از کدهای شما را کاهش دهد . بنابراین یادگیری همه جانبه آنها توصیه اصلی ما است .

تفاوت Framework با cms

در این بین سوالی مطرح می شود که اگر فریمورک کارهای طراحی یا برنامه نویسی را ساده می کند پس این وسط cms چیست و چه کاربری دارد ؟ در ابتدا باید گفت که cms مخفف content management system یا به عبارتی سیستم مدیریت محتوا است . این سیستم ها به شکل اختصاصی جهت مدیریت کل محتوای سایت طراحی می شوند . برای مثال وردپرس یک content management system یا به عبارتی cms است که بر پایه زبان php توسط جمعی از برنامه نویسان ایجاد شده تا کسانی که نیاز به راه اندازی یک وب سایت به شکل فوری دارند بتوانند از این سیستم به عنوان بخش مدیریت کننده محتوای سایت استفاده کنند و نهایتا با نصب یک قالب و پوسته که با این سیستم سازگار است یک وب سایت آماده داشته باشند .

میتوان توسط فریمورک هایی همچون لاراول ، سیستم هایی همچون وردپرس را ایجاد کرد . پس میتوان اینگونه گفت که با فریمورک یک زبان ، میتوان هر المانی را ایجاد کرد حتی یک cms را ، و cms تنها برای مدیریت محتوای وب سایت شما ایجاد شده و استفاده می شود . برای مثال cms هایی را میتوان نام برد همچون وردپرس ، دروپال و جوملا که هر سه این سیستم های مدیریت محتوا توسط زبان برنامه نویسی php طراحی و توسعه داده شده‌اند . یا برای مثال اپن کارت ، پرستا شاپ و مجنتو که به عنوان سیستم های مدیریت محتوای سایت های فروشگاهی شناخته می شوند جهت ساخت یک فروشگاه با پوسته های آماده به کار می روند . در حقیقت میتوان گفت هنگام استفاده از cms ها شما با قسمت های برنامه نویسی سروکار ندارید و طراحی سایت بدون کدنویسی و با ابزارهای آماده را انجام می دهید .

اما در فریمورک ها شما تماما با دانش برنامه نویسی ، در حال خلق یک سیستم و نرم افزار هستید که ممکن است این سیستم یک cms نیز باشد . البته نکته دیگری نیز در اینجا وجود دارد که میتوان در داخل یک cms نیز برنامه نویسی کرد و آن را توسعه داد .

اگر وردپرس را به عنوان یک نمونه مطالعه برای cms در نظر بگیریم ، چون این سیستم به شکل متن باز ( قابل توسعه ) ارائه شده است ، در نتیجه چند میلیون قالب و افزونه که اکنون برای این سیستم طراحی شده ، نشان دهنده این است که با تسلط به دانش برنامه نویسی هسته یک cms میتوان هم خود cms و هم بخش های جانبی آن همچون پوسته و افزونه ها را توسعه داد . در حال حاضر میلیون ها پوسته مختلف برای نصب روی وردپرس طراحی و روانه بازار شده است . در بخش افزونه ها نیز به همین ترتیب ، و شما نیز میتوانید در صورت داشتن دانش برنامه نویسی php و همچنین شناخت به دستورات کدنویسی قالب یا افزونه وردپرس ، برای این سیستم مدیریت محتوا ، پوسته و افزونه برنامه نویسی کنید .

پس موضوع cms ها با فریمورک ها کاملا متفاوت است و نباید بین این دو اشتباه کرد ! از جمله فریمورک های معروفی که در بخش طراحی قالب یا به عبارتی بخش فرانت اند کاربردی هستند میتوان به بوت استرپ ، یوآی کیت ، فاندیشن و W3c اشاره کرد که همگی در جهت ایجاد ساختار ریسپانسیو و واکنشگرایی پوسته سایت به کار می روند . React JS و Angular JS نیز از جمله فریمورک های بخش فرانت اند هستند .

در بخش برنامه نویسی برای زبان های مختلف ، فریمورک های متفاوت وجود دارد ، برای php میتوان فریمورک های لاراول ، زند ، کیک پی اچ پی و سیمفونی را معرفی کرد . برای زبان برنامه نویسی پایتون فریمورک جانگو از جمله محبوب ترین ها است .

تفاوت فریمورک و کتابخانه

سئوال دیگری که در بحث فریمورک ها مطرح می‌شود این است که تفاوت آن با کتابخانه چیست ؟ زمانی که از یک فریمورک استفاده می شود و در حقیقت فریمورک بر روی پروژه سوار شده است ، این طراح است که تصمیم می گیرد دستورات فریمورک را در چه محل هایی از کدها و به چه روشی استفاده کند و این ابزارها و دستورات ، صرفا به یک ابزار یا یک محل از وب سایت ختم نمی شوند و دایره استفاده از آن بسیار گسترده است .

اما کتابخانه ها معمولا قطعه کدهای کوچکی هستند که سازوکار مشخص داشته و تنها برای یک منظور خاص استفاده می شوند و ابزار های کنترلی کمتری نیز دارند . برای مثال اگر نیاز به یک اسلایدر دارید ، میتوانید یک کتابخانه از اسلایدر های جی کوئری را دانلود نموده و روی پروژه خود قرار دهید و نهایتا طبق روش استفاده از این کتابخانه ، اسلایدر را در محلی که نیاز دارید ایجاد کنید . اما اگر بعد از آن نیاز به یک قسمت گالری داشته باشید ، باید یک کتابخانه جانبی دیگر دانلود نموده و از آن نیز برای ایجاد گالری استفاده کنید .

کتابخانه ها نیز قطعه کدهای آماده هستند اما هرگز قدرت و دامنه انعطاف آنها به اندازه فریمورک ها نیست . همچنین تعدد بسیار زیاد کتابخانه ها باعث شده است تا برای مثال در بخش طراحی ، طراحان از هر کتابخانه که صرفا آنها را به هدف مدنظر خواهد رساند استفاده کنند و اصلا ساختار مشخصی مثلا برای اسلایدر وجود ندارد و ممکن است در هر پوسته ، به روش هایی متفاوت و یا با کتابخانه های متفاوتی ایجاد شود . اما فریمورک ها شاخته شده تر و استاندارد تر هستند .

نتیجه گیری : اگر قصد دارید تا در بازار کار کنونی فعالیت داشته و درآمد کسب کنید ، می بایست با شناخته شده ترین فریمورک ها در حوزه کاری خود آشنایی داشته و روش کار با هرکدام را بدانید تا توانایی ایجاد پروژه های درخواستی کار فرما را داشته باشید .